Achtergrondinformatie

We trekken naar Congo

ACHTERGRONDINFORMATIE

Voor wie zelf wat meer over Congo wil te weten komen …

Film

Congo River van Theirry Michel. http://www.dvdinfo.be/bespreking.php?id=3709 en http://www.youtube.com/watch?v=cHzYsj8rZp0

Voordracht en video

Congo /Zaïre, een clandestiene documentaire door Bart Castelein, fietsende wereldreiziger en auteur van het boek ‘ Le tour de Zaïre’. Het is een relaas over zijn achtduizend kilometer lange tocht op de fiets door Zaïre van 1995 tot 1997; de tijd van de machtswissel tussen Mobutu en J.Kabila. Hij bezocht o.a. 389 missionarissen op 145 missieposten. Hij brengt zo hulde aan deze mensen die, in een chaotische omgeving, vaak de enige stek vormen die nog wat stabiliteit en structuur biedt en zich daarnaast inzetten voor gezondheidszorg en onderwijs. Hij getuigt met respect over hun werk en inzet. Het toont dat deze religieuzen meer gedaan hebben en doen dan er voor zorgen dat ze het zelf goed hebben en zich enkel met zieltjeswinnerij zouden inlaten.. Bezoek http://www.deboot.be

Fototentoonstelling en boek ‘Congo Belge’ Het nieuwste fotoproject van Magnumfotograaf Carl De Keyzer: een scherp beeld van Congo vandaag, aan de hand van foto’s van toeristische trekpleisters van voor de onafhankelijkheid: oog in oog met de restanten van de Belgische aanwezigheid in het moderne Congo. Voor dit boek reisde Carl De Keyzer meer dan tien maanden door Congo, in vaak uiterst gevaarlijke omstandigheden. Het resultaat is een unieke fotoreeks. De gelijknamige tentoonstelling gaat door in het FotoMuseum Antwerpen van januari tot april 2010.

Boeken

Romans

Bloedriver; Butcher, Tim.

Journalist Tim Butcher, in opdracht van The Daily Telegraph in 2000 naar Afrika. Hij reist in het voetspoor van ontdekkingreiziger H.M. Stanley. Het relaas hierover in zijn boek is aangrijpend, informatief, gruwelijk en opwindend tegelijkertijd. Het boek zet aan tot nadenken. Het herinnert ons, mochten we het zijn vergeten, hoe blij we wel mogen zijn met een geordende samenleving en laat ons zien hoe het leven zonder zou zijn. Een prachtboek dat geen moment verveelt.

Le tour du Zaïre / Met de fiets door het hart van Afrika; Bart Castelein

Wereldfietser Bart Castelein trok gedurende een jaar door het (toenmalige) Zaïrese binnenland. Hij klopte aan bij honderden missieposten en ontmoette Vlaamse religieuzen van diverse pluimage.

De kelders van Congo; De Cock Jan

Hotel Prison; De Cock Jan

Jan De Cock is een ‘tralie-trotter’: hij laat zich in verschillende gevangenissen in de wereld vrijwillig opsluiten om deze van binnenuit te beleven. Voor zijn bestseller ‘Hotel prison’ (2003)* moest hij een verblijf in Congo aan zich laten voorbijgaan, en die lacune vult hij nu op met zijn verslag van een maand verblijf in de Kakwangura-gevangenis van Butembo, in het fel geteisterde noordoosten van Congo. Rechtspraak en rechtswezen zijn er relatief. De auteur schetst een heel menselijk beeld van de gevangenen en cipiers die hij ontmoet. De oorlog is voordurend aanwezig en wordt anekdotisch, maar helder toegelicht. Deze zwaardere thema’s worden afgewisseld met de belevenissen uit het dagelijkse gevangenisleven en met Congolese fabels, dierenverhalen en andere wijsheden.

Terug naar Congo; Joris lieve

Deze Belgische journaliste (°1953) reist naar Zaire om te onderzoeken hoe haar ‘heeroom’ daar vroeger als missionaris gewoond heeft. Later in het boek maakt zij zich los van haar kerkelijk avontuur en gaat alleen op onderzoek naar het moderne Zaire. Vooral in het eerste deel, dat over ‘heeroom’ gaat, geeft zij een fascinerend beeld van koloniaal Afrika zoals het ook thans nog gedeeltelijk bestaat. Het geeft ook een prima beeld van de leef- en denkwereld van missionarissen. De tweede helft geeft een beeld van het huidige Zaire: corrupt, verpauperd. Een droeve balans na zoveel jaar onafhankelijkheid.

Dans van de luipaard; Joris Lieve

Tien jaar na haar veelgeprezen ‘Terug naar Congo’ arriveert Lieve Joris opnieuw in Congo. Mobutu is net gevlucht, de kindsoldaten van Kabila zijn in de hoofdstad, de verwachtingen zijn hooggespannen. Maar het land dat zij binnenreist is leeggeroofd, de mensen voelen zich aan zichzelf overgeleverd, tribalisme en verdeeldheid tieren welig.

Het uur van de rebellen; Joris Lieve

De gewelddadige geschiedenis van Zaire/Congo tussen 1994, toen de genocide van Rwanda losbarstte, gevolgd door de vlucht van ontelbare Hutu’s naar Congo, en 2004 toen VN-veiligheidstroepen probeerden een nieuwe burgeroorlog te voorkomen. De auteur vertelt het verhaal in de belevenissen van generaal Assini die als herdersjongen opgroeide in Oost-Congo, op eigen kracht ging studeren, maar meegesleurd werd in de bloedige conflicten van de regio. Hij wordt soldaat, officier en generaal. Dit boek toont niet alleen zijn menselijke kant, zijn twijfels, zijn wanhoop, zijn ambities, maar ook de corruptie, de meedogenloze machtsstrijd in het land dat wordt verscheurd door elkaar bevechtende legers en rebellen.

De hoogvlaktes ;Joris lieve: reisverslag

Johnny, valse hond; Emmanuel B. Dongala

Een kindsoldaat, Johnny, valse hond, en een vluchtelinge, het meisje Laokole, vertellen in afwisselende hoofdstukken hun belevenissen tijdens de oorlog. Het cynisme en de wreedheid waarmee gemoord, verkracht en geplunderd wordt levensecht beschreven. Het meisje, de tegenpool van de kindsoldaat, raakt tijdens de vlucht haar broertje kwijt, zeult haar moeder mee in een oude kruiwagen en verliest haar in een bombardement. Het boek is geschreven zonder enige sentimentaliteit, maar met groot gevoel voor de menselijke waardigheid die verloren gaat in deze omstandigheden. De auteur is een Congolees, die tijdens de burgeroorlog is kunnen vluchten naar Amerika.

Gerrit Jan Tabak, Matondo

In 2006 vertrok Van de Vijver als jong tropenarts naar een streekziekenhuis in het oorlogsgebied van de Democratische Republiek Congo. Hij werd vol idealen en met ambivalente gevoelens voor een periode van negen maanden door Artsen zonder Grenzen uitgezonden. In dit boek doet hij min of meer chronologisch verslag van deze belangrijke periode in zijn leven. De werkelijkheid blijkt tegen te vallen, vergeleken met zijn oorspronkelijke idealen. Voortdurend zijn er de angst en wreedheden van de burgeroorlog. Ook moet hij leren omgaan met de niet-westerse magische invloeden die gezondheid en leven van de Congolezen doordrenken. Daarnaast zijn er ook positieve ervaringen bij de omgang met de bevolking en de successen die hij als arts boekt. Een boek dat eerlijk verslag doet over negen maanden met ups en downs.

Afrika is besmettelijk; Steven van de Vijver

Jan Tabak zijn ervaringen met de Bayaka stam in het voormalige Afrikaanse Zaïre. In de jaren tachtig was hij daar werkzaam. Het was een leven met hoogtepunten. Zo hielp hij mee met de bouw van een technische school, en organiseerde hij een voetbalcompetitie in het oerwoud, die in wijde omtrek bekendheid kreeg. Het was ook een leven met dieptepunten: onbegrip, corruptie en tovenarij horen evenzeer bij de dagelijkse gang van zaken in dit land.
‘Matondo’….dank je wel. Het waren de laatste woorden die hij en de bevolking tegen elkaar zeiden toen hij aan zijn terugreis naar Nederland begon. Het was voor allen een bewogen en leerzame periode geweest. Matondo laat het allemaal zien: de strijd, de teleurstellingen, het doorzettingsvermogen, de bevrediging bij een goed resultaat, en vooral ook: de vriendschap. Kortom, alle emoties komen in dit boek aan bod.

De gifhouten bijbel; Barbara Kinsolver

Democratie kun je niet eten; Alphonse Muambi

De President, de hyena en de kleine hagedis; R. Delhaas

Hart van Congo; Rodney Bennett

Geschiedkundig / informatief

Achterblijven in Congo; Peter Verlinden

De teloorgang van een modelkolonie; Zana Etambala

De wortels van het geweld; Colette Braeckman

Reisgidsen

Reisgids – Cultuurgids Landenreeks Congo | K.I.T. Kris Berwouts

Reisgids Congo: Democratic Republic & Republic (Demokratische Republiek Kongo & Kongo); Bradt Guide

***************